Πώς να επιλέξω παιδικό σταθμό

Έρχεται κάποια στιγμή η ώρα εκείνη που κάθε οικογένεια πρέπει να επιλέξει παιδικό σταθμό για τo παιδί… Άλλες φορές νωρίτερα άλλες αργότερα σχεδόν όλες οι οικογένειες περνάνε από το κατώφλι του…Μέσα στην ομάδα του Playgroup πολλοί γονείς ρωτάνε με ποια κριτήρια να επιλέξουν τον παιδικό σταθμό στον οποίο θα εμπιστευθούν τα παιδιά τους. Η αναζήτηση θα πρέπει να ξεκινήσει αρκετά νωρίς ώστε αν πρόκειται για δημόσιο οι αιτήσεις να γίνουν μέσα στα καθορισμένα χρονικά περιθώρια ενώ αν πρόκειται για ιδιωτικό να εξασφαλιστεί σίγουρα μια θέση μιας και οι ”καλοί” παιδικοί ολοκληρώνουν τις εγγραφές τους αρκετά νωρίς. Μην παίρνεται μαζί το παιδί σε κάθε παιδικό που θα πάτε για να έχει ιδία άποψη. Κάντε μια πρώτη βόλτα -ιδανικά εν ώρα λειτουργίας- πάρτε τις πληροφορίες που εσείς θεωρείται σημαντικές και στο τέλος επιλέξτε 1-2 που ταιριάζουν στα κριτήρια που έχετε θέσει και κάντε μια δεύτερη επίσκεψη μαζί με το παιδί. Αρχικά θα πρέπει η οικογένεια να συζητήσει το αν ο παιδικός σταθμός είναι αναγκαίος για τα μέλη της. Αν πρόκειται για πολύ μικρά παιδιά έως 2,5 ετών θα πρέπει να συζητηθούν οι περιπτώσεις να μπορεί η μητέρα ή ο πατέρας να επιμηκύνουν το χρόνο που θα μείνουν στο σπίτι για 1-2 χρόνια ακόμη. Επίσης αν μπορεί η γιαγιά ή  ο παππούς να αναλάβει δράση. Ακόμη και το ενδεχόμενο μιας νταντάς στο σπίτι, -προσοχή όμως κάποιο ατόμου που να ασχολείται αποκλειστικά με το παιδί και τις ανάγκες του  και όχι μια οικιακή βοηθό που τα κάνει όλα και ρίχνει και καμμιά ματιά στο μωρό που και που-, είναι μια επιλογή που πρέπει να συζητηθεί ιδίως σε παιδιά μικρής ηλικίας που έχουν ανάγκη από ένα σταθερό άτομο αναφοράς. Αν μιλάμε για μεγαλύτερα παιδιά (άνω των 3) θα πρέπει να δούμε αν ο παιδικός σταθμός είναι λύση κοινωνικοποίησης ή λόγω εργασίας των γονέων. Εφόσον ο παιδικός κρίνεται αναγκαίος θα πρέπει να τεθούν ζητήματα όπως το ποιος θα πηγαίνει και θα παραλαμβάνει το παιδί, πόσες ώρες θα μένει στο χώρο, αν υπάρχει εναλλακτική βοήθεια για τις ημέρες που το παιδί θα είναι άρρωστο ή στις αργίες/απεργίες. Μια βασική απόφαση επίσης είναι αν θα προτιμηθεί ο δημόσιος/ δημοτικός έναντι κάποιου ιδιωτικού. Σημαντικό ρόλο παίζει το οικονομικό κομμάτι αλλά μερικές φορές τα χρήματα είναι το πιο ασήμαντο κομμάτι όσον αφορά την σωστή ανάπτυξη του παιδιού. Από τη στιγμή που θα επιλέξετε παιδικό σταθμό ζητήστε να γίνετε μέλος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων και αν δεν έχει οργανώστε έναν εσείς. Ορίστε λοιπόν ένας αρκετά αναλυτικός οδηγός…

1. Ο χώρος

Θα πρέπει να είναι ζεστός και φιλικός. Με πολλά παράθυρα που μπορούν να ανοίγουν και επαρκή φωτισμό. Με χρώματα απαλά και φωτεινά. Με μεγάλο κήπο οπωσδήποτε. Φτιαγμένος στα μέτρα των παιδιών με υλικά σε χαμηλά ράφια. Με παιχνίδια από φυσικά  και ανακυκλωμένα υλικά ή ακόμη καλύτερα παιχνίδια που τα ίδια τα παιδιά φτιάχνουν μόνα τους. Αν έχει σχολικό για την μεταφορά των παιδιών  να είναι σωστά συντηρημένα και να πληρούν τους κανόνες ασφαλείας.

2. Παιδαγωγοί

Το βασικότερο ίσως κομμάτι που θα πρέπει να δοθεί προσοχή. Δεν έχει σημασία αν  πρόκειται για δημόσιο ή ιδιωτικό σταθμό, το ανθρώπινο δυναμικό είναι αυτό που κάνει τη διαφορά. Οι παιδαγωγοί θα πρέπει να είναι φιλικοί προς τα παιδιά, να κατεβαίνουν στο ύψος τους για να τους μιλήσουν, να έχουν ενσυναίσθηση και  φιλική προσέγγιση. Ο παιδαγωγός που ξέρει καλά τη δουλειά του μπορεί να βρει πολύ πιο φιλικούς τρόπους για να οργανώσει την ομάδα και να συνεργαστεί μαζί με τα παιδιά παρά να προσπαθεί  να επιβληθεί. Σημαντικά στοιχεία το πόσα χρόνια εργάζεται στον ίδιο σταθμό, αν είναι ευχαριστημένος με τη δουλειά του και οι απόψεις του πάνω σε βασικές παιδαγωγικές τακτικές όπως τα καρεκλάκια της ”σκέψης”, οι τιμωρίες, οι επιβραβεύσεις και η επίλυση συγκρούσεων μεταξύ των παιδιών. Η αναλογία παιδαγωγών/ παιδιών δεν θα πρέπει ιδανικά να ξεπερνάει το 1/10 για παιδιά άνω των τριών ετών και 1/5 για μικρότερες ηλικίες.

3. Παιδαγωγικό σύστημα/Δραστηριότητες

Δεν είναι απαραίτητο να ακολουθεί αυτούσιο κάποιο παιδαγωγικό σύστημα αλλά να έχει ως στόχο την ολόπλευρη καλλιέργεια των παιδιών σωματικά και πνευματικά. Μερικοί από τους τομείς που θα πρέπει να προωθεί είναι οι παρακάτω. -Τέχνες (αρχιτεκτονική, γλυπτική, ζωγραφική, ποίηση, μουσική, χορός) -Εικαστικά (κολάζ, πηλό, γύψο, όχι ζωγραφική σε πλαίσιο, όχι προκατασκευασμένες εργασίες κλπ) – Θεατρο (μορφές, εκφραση, αισθήματα, παιχνίδια ρόλων) – Γλωσσική αναπτυξη (φιλαναγνωσία) – Λογικομαθηματική σκέψη – Χωροταξικές έννοιες – Μουσική – Επαφή με τη φύση (ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών) – Αναπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και διαπροσωπικών σχέσεων – Αναπτυξη και έκφραση προσωπικότητας – Επαφή με ζώα -Κινητικές δραστηριότητες (άθληση) – Μαγειρική -Ανακύκλωση – Επισκέψεις/ εκδρομές σε μουσεία, πάρκα, τη γειτονιά κλπ. Στο πρόγραμμα της ημέρας θα πρέπει να υπάρχει ευελιξία και διαφορετικές επιλογές ενασχόλησης για τα παιδιά και όχι αποκλειστικά ομαδικές εργασίες και ενιαίο υποχρεωτικό πρόγραμμα για όλα τα παιδιά. Θα πρέπει να γίνεται εναλλαγή ανάμεσα στις ομαδικές και ατομικές δραστηριότητες, στο ελεύθερο και οργανωμένο παιχνίδι και στις ήρεμες και έντονες δραστηριότητες.

4. Περίοδος προσαρμογής

Θα πρέπει να έχει ως βασική προτεραιότητα το παιδί και την ομαλή του μετάβαση από τον φωλιά του σπιτιού στον μικρόκοσμο του παιδικού. Η μετάβαση θα πρέπει να γίνει με ήπιο τρόπο με την παρουσία του γονέα για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί και αφού ληφθούν υπόψη αρκετές παράμετροι που μπορεί να δυσκολέψουν την ένταξη του παιδιού, όπως η προηγούμενη επαφή με αντίστοιχους χώρους, η ύπαρξη μεγαλύτερων παιδιών στην οικογένεια που ήδη πηγαίνουν σχολείο. Ιδανικά θα πρέπει για αρκετό καιρό πριν την έναρξη της χρονιάς το παιδί να έρχεται σε επαφή με το χώρο και τις παιδαγωγούς, ώστε να αποκτήσει εξοικείωση.

5. Διατροφή

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η σωστή επιλογή των τροφών. Θα πρέπει να απαγορεύει κάθε είδους γλυκίσματα που περιέχουν ζάχαρη είτε ως κέρασμα από τους γονείς  είτε ως μέρος του καθημερινού διαιτολογίου, προβάλλοντας ένα πρότυπο προς μίμηση για τα παιδιά. Να προτιμάει υλικά βιολογικής προέλευσης, ανάλογα με την εποχικότητα από ντόπιους παραγωγούς. Οι παιδαγωγοί θα πρέπει να τρώνε το ίδιο με τα παιδιά και να μην φέρνουν δικά τους σνακ στο χώρο. Θα πρέπει να προσφέρονται στα παιδιά τροφές από όλες τις ομάδες διατροφής καθημερινά σε ποικιλία ώστε να έρχονται σε επαφή με πολλές γεύσεις και επιλογές. Δεν θα πρέπει να πιέζονται να φάνε όλο το φαγητό τους ή να επιβραβεύονται αν το φάνε (με αυτοκόλλητα πχ). Θα σέβονται τυχόν αλλεργίες των παιδιών και θα μπορούν να προσαρμόσουν αναλόγως το διαιτολόγιο. Θα εμπλέκει τα παιδιά στην προετοιμασία των γευμάτων και την μάθηση της διατροφικής αλυσίδας. Θα ενθαρρύνει τα παιδιά να τρώνε μόνα τους και να επιλέγουν την ποσότητα που επιθυμούν. Δεν έχει σημασία αν ο παιδικός σταθμός που θα επιλέξετε  έχει φανταχτερά προσπέκτους και καλή επικοινωνιακή πολιτική. Ούτε αν έχει  επαγγελματικές φωτογραφίες από τους χώρους του και καλό Marketing . Και κυρίως αν κάνει φαντασμαγορικές γιορτές για να δείξει τη δουλειά που κάνει. Η ουσία είναι αλλού…Τα παιδιά θέλουν αγάπη, κάποιον να τα ακούει και να νοιάζεται πραγματικά για αυτά, και ελευθερία να ανακαλύψουν μόνα τους τον εαυτό τους και την προσωπικότητά τους. Στα χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης θα μάθουν και να γράφουν και να διαβάζουν και ποιήματα να λένε και να ζωγραφίζουν μέσα στο πλαίσιο. Για να τα κατορθώσουν όλα αυτά όμως θα πρέπει πρώτα να πειραματιστούν και να δοκιμάσουν. Το καλύτερο και σπουδαιότερο κριτήριο είναι το ίδιο το παιδί. Μετά την πρώτη περίοδο προσαρμογής θα πρέπει να είναι χαρούμενο, να ανυπομονεί να πάει ”σχολείο” και να μιλάει θετικά για τις εμπειρίες του. Ασπασία Σκουφίδη